DYREKCJA SZKOŁY

w dniu 4  lutego 2014 roku o godzinie 11.05 w sali konferencyjnej

odbyło się  spotkanie z wnukiem Marszałka Konstantego Wolnego –

PANEM KONSTANTYM WOLNYM  

Spotkanie z ciekawym człowiekiem

        We wtorek 4 lutego gościł w naszej szkole w ramach cyklu – Spotkania z ciekawym człowiekiem  Pan Konstanty Wolny wnuk pierwszego Marszałka Sejmu Śląskiego z okresu międzywojennego, który nosił także Imię Konstanty.

    Nasz gość przedstawił historię życia swojego dziadka jednego z najbardziej zasłużonych działaczy śląskich okresu międzywojennego.

Uczniowie mieli możliwość obejrzenia filmu poświęconego Konstantemu Wolnemu  oraz mogli zadawać pytania dotyczące ciekawych losów pierwszego Marszałka Autonomicznego Województwa Śląskiego.

Wiele pytań dotyczyło pojęcia autonomii i jej zakresu w okresie  międzywojennym.

Życiorys Konstantego Wolnego

Urodził się w rodzinie kowala Wawrzyńca i Ludwiny z domu Jarczyk (jego dom rodzinny stoi do dzisiaj). Po śmierci matki Konstantego (zmarła na tyfus) rodzina przeniosła się do Zawodzia koło Katowic.

Po ukończeniu studiów (w 1901 r.) pracował jako adwokat na Śląsku, angażując się jednocześnie politycznie. Po kilkuletniej praktyce sądowej zdał państwowy egzamin asesorski w Ministerstwie Sprawiedliwości w Berlinie. Zamieszkał w Gliwicach, gdzie został pierwszym polskim adwokatem. Wraz z Korfantym i Cyrylem Ratajskim był aktywny w Towarzystwie Demokratyczno-Narodowym, a następnie jako członek rady nadzorczej Stronnictwa Polskiego na Śląsku, które założył wraz z Korfantym i Napieralskim 15 stycznia 1911. Po czym został działaczem chrześcijańskiej demokracji.

Z chwilą wybuchu I wojny światowej został prewencyjnie aresztowany i osadzony w twierdzy w Nysie, następnie przez trzy lata odbywał służbę wojskową w armii pruskiej. Większość czasu spędził w Janowie Podlaskim. Po zdemobilizowaniu w listopadzie 1918 r. osiadł w Bytomiu, który w tym czasie stawał się głównym ośrodkiem polskiej działalności politycznej na Górnym Śląsku.

Od roku 1918 działał w Naczelnej Radzie Ludowej, przeniesionej później (1919) z powodu grożących aresztowań, z Bytomia do Sosnowca. Po zawarciu polsko-niemieckiej umowy amnestyjnej (1 października 1919) Wolny powrócił do Bytomia, by zostać obok Rymera (NPR) i Biniszkiewicza (PPS) jednym z zastępców komisarza sekretariatu plebiscytowego (Korfantego).

Wolny przewodniczył Komisji Samorządowej, która w ciągu dwóch miesięcy, od maja do lipca 1920 opracowała Statut Organiczny Województwa Śląskiego, który stał się integralną częścią ustawy konstytucyjnej Sejmu Ustawodawczego z 15 lipca 1920 r. a tym samym aktem normatywnym określającym kształt i zasady funkcjonowania autonomii Województwa Śląskiego.

Od lutego do kwietnia 1922 r. brał udział w pracach przygotowawczych w Genewie, poprzedzających podpisanie tam 15 maja 1922 umowy polsko-niemieckiej o podziale Górnego Śląska. W jej wyniku powstały m.in. instytucje arbitrażowe Górnośląski Trybunał Rozjemczy w Bytomiu i Górnośląska Komisja Mieszana w Katowicach.

Po powrocie na Śląsk, osiadł w Katowicach i otworzył kancelarię adwokacką. W latach 1918-1922 z wielkim zaangażowaniem włączył się w budowę różnych struktur i instytucji, kierujących polską działalnością narodową na Górnym Śląsku. Został posłem (ChZL), a następnie pierwszym marszałkiem Sejmu Śląskiego, którym był przez trzy kadencje. Był dziekanem Rady Adwokackiej w Katowicach. Był długoletnim prezesem Automobilklubu Śląskiego od jego założenia w 1924 r. do ostatnich wyborów w kwietniu 1939 r., chociaż sam nie miał początkowo prywatnego samochodu ani nawet prawa jazdy.

Konstanty Wolny był inicjatorem założenia Biblioteki Sejmu Śląskiego. Dzięki jego staraniom 9 lutego 1934 r. biblioteka ta została ustanowiona biblioteką okręgową dla województwa śląskiego (późniejsza Biblioteka Śląska). Był mecenasem sztuki, kultury i sportu, oraz publicystą (publikując m.in. w Przeglądzie Notarialnym).

Konstanty Wolny i jego żona mieli pięcioro dzieci: Zbigniewa, Mariana, Irenę, Halinę i Witolda. Żona Wanda, absolwentka szkoły kosmetycznej w Paryżu, w 1923 r. zdecydowała się na osobne życie. Konstanty zamieszkał w Katowicach, w domu przy ul. Zacisze 3, gdzie z pomocą teściowej wychowywał dzieci. Służbowego mieszkania w gmachu Urzędu Wojewódzkiego używał jedynie do celów oficjalnych.

Został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

We wrześniu 1939 r., uciekając przed Niemcami, dotarł w połowie września do Lwowa, gdzie był jednym ze współzałożycieli Śląskiego Komitetu Uchodźców. Konstanty Wolny zmarł na zawał serca 9 listopada 1940 r. w wieku 63 lat i został pochowany w grobowcu OO. Jezuitów na cmentarzu Janowskim we Lwowie.

6 listopada 2004 odsłonięto ku jego czci tablicę pamiątkową na cmentarzu przy ulicy Francuskiej w Katowicach.

W związku z 135. rocznicą urodzin K. Wolnego i 90. rocznicą pierwszych wyborów do Sejmu Śląskiego Sejmik Województwa Śląskiego ogłosił rok 2012 Rokiem Konstantego Wolnego^].

Zimą 2012 r. z inicjatywy rodziny Konstantego Wolnego Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa wystąpiła do władz Ukrainy z prośbą o otwarcie grobowca oraz identyfikację i ekshumację prochów marszałka. Strona ukraińska zgodziła się na ekshumację, szczątki Konstantego Wolnego zostały przewiezione do Katowic, gdzie 6 czerwca 2012 roku pochowano je na cmentarzu przy ul. Francuskiej^.

Konstanty Wolny (ur. 5 kwietnia 1877 w Bujakowie, zm. 9 listopada 1940 we Lwowie) – śląski działacz narodowy i społeczny na rzecz polskości Górnego Śląska, współpracownik Wojciecha Korfantego, współautor Statutu Organicznego Województwa Ślaskiego, pierwszy marszałek Sejmu Śląskiego.

https://www.slaskie.pl/wolny2012

KonsWonly wnuk pierwszego Marszałka Sejmu Śląskiego z okresu międzywojennego